Tadeusz Olechnowicz

Tadeusz OlechnowiczTadeusz Olechnowicz (ur. 20 sierpnia 1936 w Wilnie, zm. 28 grudnia 2016 w Bremerhaven) – polski kapitan żeglugi wielkiej i żeglarz, ostatni komendant żaglowca szkolnego „Daru Pomorza”, współtwórca i pierwszy komendant „Daru Młodzieży”, w międzynarodowym świecie żeglarskim zwany Big Ted, związany z Akademią Morską w Gdyni . Był jednym z legendarnych kapitanów naszych żaglowców, całego polskiego szkolnictwa morskiego.

Tadeusz Olechnowicz urodził się 20 sierpnia 1936 w Wilnie. Po II wojnie światowej wraz z rodzicami i starszym bratem zamieszkał w Pasłęku, na osiedlu Zydlong. Uczęszczał do Szkoły Podstawowej przy ul. Jagiełły, a następnie do 11-letniej Średniej Szkoły Ogólnokształcącej przekształconej w roku szkolnym 1951/52 roku w Liceum Ogólnokształcące. Moment ten zdecydował o kontynuacji nauki w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, gdzie nie było w tym czasie wymagane posiadanie świadectwa maturalnego.


20 sierpnia 1968, rozporządzeniem Rady Ministrów, PSM przekształcono w uczelnię wyższą.

W roku 1957 ukończył Wydział Nawigacyjny Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni (późniejsza Wyższa Szkoła Morska, a następnie Akademia Morska). Przez wiele lat dowodził szkolnymi żaglowcami Akademii. Za swoich nauczycieli żeglarstwa (m.in. żeglarstwa regatowego) uważał kpt.ż.w. Kazimierza Jurkiewicza, komendanta „Daru Pomorza” w latach 1953–1977; kierowania ludźmi i współpracy z załogą uczył się od kpt.ż.w. Karola Olgierda Borchardta. Przez wiele lat dowodził szkolnymi żaglowcami tej uczelni. Był ostatnim komendantem „Daru Pomorza” (objął stanowisko 15 kwietnia 1977, po przejściu na emeryturę kpt. Jurkiewicza) i pierwszym komendantem nowego żaglowca – „Daru Młodzieży”. Uczestniczył w procesie jego projektowania, nadzorował budowę. Poprowadził fregatę w pierwszych wielkich podróżach m.in. do japońskiej Osaki (1983, zlot żaglowców uświetniający 400-lecie zamku w japońskiej Osace) czy w transatlantyckim rejsie do Kanady (1984, zlot z okazji 450-lecia odkrycia Drogi Św. Wawrzyńca przez Jacquesa Cartier).

Rok 1952, uczniowie Państwowej Szkoły Morskiej
Rok 1952, uczniowie Państwowej Szkoły Morskiej

W dziewiczej podróży, podczas regat The Cutty Sark Tall Ships Races, „Dar Młodzieży” zasłynął akcją ratowania poparzonego członka załogi jachtu „Peter von Danzig”. Żaglowiec, mimo zaangażowania w akcję ratowniczą, zdołał jeszcze wygrać wyścig na trasie Falmouth – Lizbona, a postawa załogi uhonorowana została przez Polski Komitet Olimpijski nagrodą „Fair Play”. Komendant otrzymał prestiżową nagrodę „Cutty Sark Trophy” od królowej holenderskiej.

„Dar Młodzieży” uczestniczył pod dowództwem komendanta Tadeusza Olechnowicza m.in. w:

1983 – zlocie żaglowców w Osace z okazji 400-lecia zamku sioguna (w załodze 119 nowych studentów Wydziału Nawigacyjnego, składających ślubowanie tuż przed wyjściem w morze,
1984 – regatach „Operacja Żagiel ’84” na trasie Bermudy-wybrzeże Ameryki Północnej-Halifax-Quebec (I miejsce),
1992 – regatach „Columbus ’92” z okazji 500-lecia odkrycia Ameryki (III miejsce w klasie największych żaglowców świata) oraz zlocie żaglowców w Nowym Jorku z okazji święta 4 Lipca.

Notatki komendanta

W czasie rejsów na obu fregatach szkolnych kpt. Olechnowicz prowadził notatki, które zostały opublikowane w formie dwóch książek:

Tadeusz Olechnowicz, „Dar Pomorza. Z notatnika ostatniego komendanta”, Oficyna Wydawnicza Miniatura 2004,
Tadeusz Olechnowicz, „Dar Młodzieży. Z notatnika pierwszego komendanta”, Oficyna Wydawnicza Miniatura 2008.
Książki zawierają opisy bieżących wydarzeń (np. spotkanie „Daru Młodzieży” z „Pogorią” na Oceanie Indyjskim  oraz na bieżąco formułowane opinie i przemyślenia kapitana, uzupełnione współczesnymi komentarzami.

 

Kapitan w Pasłęku

Jerzy Przedpełski: Gościł Pan w Pasłęku w 2005 r. Jak Pan wspomina wizytę w swoim rodzinnym mieście?
Tadeusz Olechnowicz: Bardzo serdecznie. Pierwszy nocleg wspominam fantastycznie, bo spałem na wieży. Pamiętam, że oglądałem wówczas tereny, które w planach miały się rozwijać. Dlatego strasznie się cieszę, kiedy słyszę, że już pewne inwestycje się zakończyły. Spotkałem się wówczas ze znajomymi z lat szkolnych. W sumie była to bardzo sympatyczna wizyta, którą na pewno będę długo pamiętać.

więcej

https://www.glospasleka.pl/artykuly/wywiad-z-tadeuszem-olechnowiczem,a,16565.html

Pożegnanie

Po raz ostatni kapitan T. Olechnowicz dowodził „Darem Młodzieży” w roku 1992 podczas regat „Columbus ’92” z okazji 500-lecia odkrycia Ameryki – nasz żaglowiec zajął wtedy trzecie miejsce w klasie największych żaglowców świata.

Tadeusz Olechnowicz wiele lat temu osiadł w Bremerhaven i rozluźniły się w sposób naturalny kontakty z macierzystą uczelnią – Akademią Morską w Gdyni. Uczestniczył jednak m.in. w obchodach 25-lecia podniesienia bandery na „Darze Młodzieży”. Odwiedził po raz ostatni swój żaglowiec w Bremerhaven. Podczas jednej z wizyt „Daru” w Bremerhaven, prezent na 80. urodziny odebrała w salonie fregaty Edith żona Komendanta. On sam nie czuł się już najlepiej.

Kapitan Tadeusz Olechnowicz  zmarł wieku 80 lat . Msza żałobna odprawiona została w kościele St. Hippolyte, Michaelsstrasse 12, 26954 Nordenham-Blexen. Kapitan Tadeusz Olechnowicz zmarł 28 grudnia w Bremerhaven, gdzie mieszkał od lat.

4 lipca br. na nabrzeżu Pomorskim Portu Gdynia odsłonięto pamiątkową tablicę ostatniego komendanta „Daru Pomorza” i pierwszego komendanta „Daru Młodzieży” – kpt ż.w. Tadeusza Olechnowicza ( 1936-2016).