Śnieg (Orhan Pamuk)

Akcja powieści rozgrywa się w latach 90 tureckiego miasta Kars (tureckie słowo “kars” po polsku znaczy “śnieg”) położonego blisko granic z Armenią, Iranem i Gruzją. Czytając książkę miałem wrażenie, że cofnąłem się do lat 60 jakiegoś kilkunastotysięcznego miasteczka w Polsce. Oczywiście różnice kulturowe są znaczące, a podziały ideologiczne wśród mieszkańców porównywalne tylko z czasami europejskich początków reformacji.

Książka zostanie we mnie na zawsze. O Turcji wiem niewiele, a tym bardziej nie rozumiem kultury, obyczajów, co jedzą i jak mieszkają. Po przeczytaniu jednej książki chcę dowiedzieć się więcej o kraju, dla każdego kto nigdy nie był Turkiem, trudnym do zrozumienia.

W mieście zasypanym i odciętym przez 3 dni śniegiem Turcy, Kurdowie, muzułmanie, socjaliści … , przyjmują ze spokojem,  jak spodziewany kataklizm pogodowy, przewrót wojskowy, tortury i permanentną inwigilację każdego obywatela przez służby specjalne. O wszystkim jednak nie decydują poglądy ale emocje danej chwili. Jak można stracić miłość, przyjaciół i życie? Wystarczy być sobą!

Mężczyźni przesiadują w cayhane (tradycyjne herbaciarnie), piją raki (tradycyjny turecki napój alkoholowy) i każdy jest poetą, ma wizję świata, za którą gotów jest poświęcić całe swoje życie. Kobiety są piękne i mądre. Walczą o prawo do zasłaniania włosów (czarczaf), inne walczą o prawo do ich odsłaniania. Każda z tych decyzji jest często wyborem między życiem a śmiercią.

Orhan Pamuk “Śnieg”, Nagroda Nobla 2006

Narratorem powieści jest sam autor, Orhan Pamuk, podany w niej z imienia i nazwiska. Przedstawia siebie jako przyjaciela głównego bohatera -Ka. Chce zrozumieć jego wybory i tą książką zostawić go w pamięci takim jakim był naprawdę. Dlaczego  relacje między ludźmi są tak skomplikowane? Studium psychologiczne postaci książki jest bardzo prawdziwe. Prosty język jakim napisane jest to dzieło przypomina sprawozdanie z obserwacji jakiegoś wydarzenia. Trzy dni  głównej akcji jest, w tym przypadku, najważniejszymi trzema dniami w życiu wielu z bohaterów tej książki.

Po przeczytaniu książki będziemy wiedzieli  dlaczego mieszkańcy Karsu mają do pisarza żal (w książce autor przewidział to i odpowiedział na ich zarzuty), a nasza wyobraźnia powiększy się o świat, którego samemu  raczej się nie wymyśli. „Śnieg” jest literaturą najwyższych lotów, dla mnie bardzo prawdziwą, taką co zostaje na długo w naszej pamięci i pobudza wyobraźnię do tworzenia różnych scenariuszy tej samej historii.

Bohaterowie powieści:

Ka, Ipek, Kadife, Necip, Fazil, Suna, Serdar, Turgut, Muhtar, Granatowy,