lis 14 2017

Ptaki w Pasłęku

(w opracowaniu)

Bocian, dzwoniec, Gawron Gołąb grzywacz, gołąb sierpówka, jaskółka dymówka, jeżyk, krzyżówka, kawka, kopciuszek kos kowalik łabędź, myszołów, pleszka, piegża, pliszka, rudzik, sójka, sroka, sikorka, szczygieł, szpak, wróbel, zięba

Bocian biały

BOCIAN

Systematyka
Rząd: brodzące (Ciconiiformes)
Rodzina: bocianowate (Ciconiidae)
Gatunek: bocian biały (Ciconia ciconia)

Jaki jest każdy widzi. W Pasłęku jest kilka gniazd bocianich, a najsłynniejsze jest oczywiście to w drodze nad Jeziorko. Pod adresem strony https://paslek.webcamera.pl/ można cały czas podglądać mieszkańców tego gniazda.

Bocian biały nie jest gatunkiem globalnie zagrożonym wyginięciem. W Polsce, z uwagi na spadającą liczebność, gatunek w 1995 roku został objęty programem ochronnym. Bocian biały jest gatunkiem chronionym.

Pierwsze, nieliczne jeszcze bociany przylatują zazwyczaj na przełomie drugiej i trzeciej dekady marca (choć niekiedy pojawiają się już na początku tego miesiąca), a ostatnie gniazda bywają zasiedlane w połowie maja. Różnica przylotów między południową a północną Polską wynosi zaledwie 3 dni.

Te same gniazda są użytkowane przez wiele lat i wiele bocianich pokoleń. Znane są w Polsce gniazda o udokumentowanej ponad 100-letniej historii. W gniazdach bocianich bardzo często, jako sublokatorzy, gnieżdżą się inne gatunki ptaków. Najczęściej są to wróble domowe i mazurki, ale spotykano tam także szpaki, kawki, pliszki, strzyżyka, a niekiedy nawet pójdźki, pustułki i kraski

Charakterystyka
Bocian biały to duży ptak brodzący. Najbardziej charakterystyczne są: czarno-białe upierzenie (czarne są lotki), długi czerwony dziób i długie czerwone nogi. Skóra wokół oczu czarna, tęczówka ciemnobrązowa lub szara. Samce są przeważnie nieco większe od samic. Ptaki młodociane mają czarny dziób (przechodzący z czasem w jasno czerwony) i brązowoszare nogi. Tęczówka oka młodych jest brązowa.
Bocian potrafi latać aktywnie, miarowo uderzając skrzydłami 120-130 razy na minutę lub 1,75 razy na sekundę. Lot taki pozwala na pokonywanie kilkukilometrowych dystansów, zwłaszcza nisko nad ziemią. Jednak na dłuższych odcinkach wykorzystywany jest głównie lot szybowcowy. W ciągu kilku minut kołując w tzw. kominach termicznych potrafi osiągnąć granicę widzialności. Lecące grupy ptaków przemieszczają się na wysokości wielu setek metrów nad ziemią a normalny pułap wynosi 1000-2500 m. Lądując ptak początkowo wygina łukowato skrzydła, wysuwa nogi i unosi nieco głowę i w takiej pozycji, wykonując wspaniałe ewolucje, w ciągu kilkunastu sekund potrafi z ogromnej wysokości znaleźć się tuż nad gniazdem, czy żerowiskiem. Przed samym lądowaniem kilka energicznych uderzeń skrzydłami powoduje ostateczne wytracenie prędkości i ptak spokojnie siada w upatrzonym miejscu. Najstarszy zaobrączkowany bocian biały miał w chwili śmierci obrączkę założoną 39 lat wcześniej. Inny dożył 33 lat i rok wcześniej pomyślnie wyprowadził lęg. W niewoli jeden osobnik dożył 35 lat.

Gawron

Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: krukowate (Corvidae)
Gatunek: gawron (Corvus frugilegus)

Ten ptak, często mylnie nazywany wroną lub krukiem, jest jednym z najpowszechniej występującym w Pasłęku gatunkiem. Ciekawostką jest to, że gawrony żyjące u nas latem odlatują na zimę a w ich miejsce przylatują gawrony z zimniejszych rejonów planety.

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ochroną gatunkową częściową. W ciągu dziesięciu lat obserwacji (2001–2010) zaobserwowano spadek liczebności tych ptaków. Na tej podstawie prognozowany jest jej obniżenie w ciągu kolejnych 10 lat o ponad 30%, co jest uznawane za zagrożenie wyginięciem w skali kraju.

Charakterystyka
Większy niż gołąb, wielkością dorównuje wronie siwej, choć jest od niej smuklejszy. Upierzenie na całym ciele czarne z purpurowo-fioletowym, metalicznym połyskiem. Bardzo często mylony z krukiem, ale znacznie od niego mniejszy. Istnieje duże podobieństwo między młodocianym gawronem i pospolitym na Zachodzie Europy – czarnowronem. Gawron ma czarne nogi. Obie płci są tej samej wielkości. Gawrony to ptaki towarzyskie. Zimą prawie zawsze tworzą grupy lub stada. Często mieszają się ze stadem kawek. Gawrony to jedne z najinteligentniejszych ptaków. Potrafią używać narzędzi, a także wytwarzać je i dostosowywać do swoich potrzeb.
Jak inne krukowate znane są z waleczności. Nawet dwa trzy osobniki bez namysłu rzucają się na o wiele większego bielika, którego zmuszają do ucieczki z ich żerowiska lub kontrolowanego terenu.

Gołębie

Nie licząc gołębi hodowlany, w Pasłęku występują trzy gatunki gołębi. Sierpówki to gołębie z charakterystyczną ciemną obwódką wokół szyi. Jeśli usłyszycie pohukiwania to najczęściej jest to głos sierpówki, a nie sowy. Grzywacze charakteryzują się białą plamą przy szyi. Są większe od sierpówek. Gołębie domowe to najzwyczajniej w świecie gołębie, któe uciekły swoim właścicielom, zdziczały i teraz żyją w w swoich stadach. Często przesiadują na dachach naszych domów.

Gołąb Grzywacz

Systematyka
Rząd: gołębiowe (Columbiformes)
Rodzina: gołębiowate (Columbidae)
Gatunek : grzywacz (Columba palumbus)

Grzywacze należą do ptaków najlepiej radzących sobie z cywilizacją.
Potencjalne miejsca do gniazdowania stanowią dla niego drzewa w miastach i wsiach. Grzywacze z miejskich populacji mogą gnieździć się nawet na gzymsach budowli, podobnie do gołębi miejskich. Niedbała konstrukcja gniazda, jest specyficzna dla grzywacza. Czasem może rozlecieć się nawet przed końcem gniazdowania. Wyprowadza zwykle 1 -3 lęgów od kwietnia do października. Nieopierzone młode do 5 dnia życia są karmione mleczną wydzieliną powstającą w czasie wysiadywania w wolu rodziców, tak jak wszystkie gołębie. Aby pobrać pokarm pisklęta wciskają duży dziób głęboko do przełyku karmiącego dorosłego ptaka, dla którego jest to sygnałem do zwrócenia tzw. „ptasiego mleczka” o brejowatej konsystencji.

W Europie jest jednym z najliczniejszych dzikich gołębi we wszelkiego rodzaju lasach, parkach , ogrodach i na innych zadrzewionych terenach. Preferuje lasy dębowe.

Charakterystyka
Większy od gołębia miejskiego i siniaka, w locie masywniejszy, z wydatniejszą piersią i dłuższym ogonem. Upierzenie ciemno-popielate o niebieskim odcieniu, z metalicznie zielonymi bokami szyi, której przedzielają dwie białe plamy, które razem z białymi przepaskami na przegubach skrzydeł są cechą charakterystyczną tylko dla tego gatunku. Skrzydła są ciemnostalowe, ale brzegi białe pióra. Gardło i jasnopopielata pierś różowawe pierś z jasno-rdzawym nalotem. Oko jasnożółte, z asymetryczną źrenicą. Dziób czerwony. Ogon od spodu jest jasnoszary szary, a na wierzchu ciemnoszary z czarnym końcem. Samica w upierzeniu ma mniej wyraźne ubarwienie, słabiej połyskującą szyję i pierś. U młodych brak białego kołnierzyka i ciemniejsza tęczówka. Przy starcie i lądowaniu klaszcze skrzydłami. Podczas wędrówek gromadzi się w duże stada.

Gołąb Sierpówka

Systematyka
Rząd: gołębiowe (Columbiformes)
Rodzina: gołębiowate (Columbidae)
Gatunek: sierpówka (Streptopelia decaocto)

Sierpówka należy do tzw. gatunków lęgowych całorocznych. Są to ptaki monogamiczne, które mogą utrzymywać więź z tym samym partnerem przez kolejne lata. Sierpówka buduje płytkie, niedbale wykonane gniazdo na drzewach iglastych w okresie kiedy nie ma jeszcze liści. Zdarzają się także lęgi nietypowe, np. na sygnalizatorze świetlnym, słupie czy półce budynku. Zazwyczaj sierpówki odbywają od 3 do 4 lęgów w roku (w sprzyjających warunkach nawet 6), od marca do października. Co ciekawe, gatunek ten jest w stałej ekspansji, bowiem pomimo zagrożeń, aż 80% młodych opuszcza gniazda, co oznacza, że straty w legach są niewielkie.

Miasta (zabudowania willowe i luźno rozrzucone domy, parki, ogrody, aleje drzew i grupy drzew) oraz wsie z wysokimi drzewami, sadami (zasiedla zadrzewienia śródpolne, aleje, rzadko skraje lasów). Obecnie sierpówka występuje w całym kraju, najrzadsza jest jednak na północnym wschodzie Polski. Nie występuje w zwartych kompleksach leśnych i w regionach górskich. Sierpówki podlegają ochronie ścisłej.

Charakterystyka
To ptak mniejszy od gołębia miejskiego. Ma smukłą sylwetkę z długim ogonem. Upierzenie pastelowe, beżowo-popielate, pierś i brzuch płowo-żółte z różowawym nalotem. Na karku czarna pół-obroża z białym obramowaniem górnej krawędzi, zwana też „sierpem”, od którego wzięła się nazwa gatunkowa tego ptaka. Na spodzie ogona szeroki, biały końcowy prążek. Sterówki (od spodu) do połowy czarne, od połowy – białe. Nogi sierpówki są ciemno różowe, czasami wydają się czerwone. Młode ptaki nie mają pół-obroży, mają też bardziej matowe i brązowe upierzenie. Sierpówki zimą pojawiają się w stadach, są niezbyt płochliwe.

Jaskółka dymówka

Systematyka

Rząd: Wróblowe
Rodzina: Jaskółkowate

Charakterystyka

Smukły, niewielki, niebiesko-czarny ptak o ceglastoczerwonym czole i podgardlu (pod którym metalicznie ciemnoniebieski pasek) oraz kremowobiałym spodzie ciała. Silnie wcięty ogon, widełki są najdłuższe u starych samców – do 7,5 cm głębokości. Skrzydła dość długie i wąskie, ostro zakończone. Słaby dymorfizm płciowy – obie płci ubarwione jednakowo, samice mają jedynie nieco krótsze zewnętrzne sterówki. Wierzch czarny z granatowym połyskiem, na piersi czarna obwódka, tej samej barwy obwódka na szyi. Mały, czarny dziób. Nogi drobne, czarne. Na spodniej stronie ogona białe plamy. Masa ciała ok. 16-21 g

KACZKA KRZYŻÓWKA

Najstarsze krzyżówki, których wiek został oficjalnie potwierdzony, miały 29 lat. Bardzo podobna do kaczki krzyżówki jest krakwa. Wyróżnia się jednak białym lusterkiem na skrzydle (u krzyżówki jest niebieskie). Właściwie wszystkie kaczki, które znamy myślą tylko połową mózgu. W zależności od tego, jaka jest pora dnia, raz pracuje lewa, a raz prawa strona. Z czego to wynika? Każdy kiedyś chce odpocząć, a kaczki wypracowały sobie taki system, że jednocześnie mogą odpoczywać i czuwać nad swoim oraz stada bezpieczeństwem.

W Polsce kaczka krzyżówka jest ptakiem łownym, oraz podlega ona ochronie od 22 grudnia do 14 sierpnia.

Charakterystyka

Krzyżówki są ptakami o dość charakterystycznym ubarwieniu. Samiec w szacie godowej ma głowę o charakterystycznym zielonkawym ubarwieniu. Dziób pomarańczowy, nogi również.

W przypadku samic, ubarwienie jest całkowicie inne i mniej kontrastowe niż ubarwienie samca, po prostu nieco bardziej bledsze. Waga krzyżówki to nawet 1,5 kg.

KAWKA

Rząd: Wróblowate
Podrząd: Śpiewające
Rodzina: Krukowate

W stadach kawek panuje ścisła hierarchia. Dotyczy ona również łączenia się tych ptaków w pary. Samiec mający np. numer 10 w hierarchii stada kojarzy się z partnerką również zajmującą miejsce dziesiąte. W przypadku zmiany kolejności hierarchicznej kawek w strukturze stada zmianie ulegają również związki kawek. Przykładowo, jeżeli jeden z partnerów awansuje w stadzie, zawiera nowy związek z kawką, która poprzednio w strukturze stada znajdowała się od niego o jedną pozycję wyżej.

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ochroną gatunkową ścisłą, nie wolno także niszczyć gniazd (nawet tych założonych w kominach).

Charakterystyka

Wierzch głowy, grzbiet, skrzydła, ogon czarne. Tył głowy i szyja szare.
Dziób i nogi czarne. Oczy u starszych kawek jasnoniebieskie, u młodych osobników brudnobiałe z brązowymi plamkami.
Brak dymorfizmu płciowego.

Łabędź niemy

Mamy Jeziorko, stawy hodowlane i .. to mamy też łabędzie. Łabędzie nieme mają bardzo dobry słuch i wzrok. Gatunek ten pozostaje większość czasu niemy, jak wskazuje na to nazwa, jednak nie znaczy to, iż nie mogą wydawać z siebie głosów. Dorosłe samce potrafią czasami syczeć, prychać lub szczekać jak szczenięta lub nawet gwizdać, jakkolwiek dźwięki te nie są wysokie, ani głośne z powodu prostej tchawicy. Także podczas lotu ptaki wydają dźwięki, jednak są one wynikiem pracy skrzydeł, a dźwięk ten który jest bardzo dobrze słyszalny jest opisywany jak melodyjne mruczenie lub tętnienia. Osobniki tego gatunku do komunikacji używają także mowy ciała, np.: aby zamanifestować swoją gotowość bojową samce wystawiają łukowato nad grzbietem pióra drugorzędowe skrzydeł.

Łabędź niemy jest bardzo dużym ptakiem wodnym. Mierzącym od 144cm do 158cm. Skrzydła po rozłożeniu osiągają długość rzędu: 2- 2,5 m. Samiec i samica są identyczne, poza tym, iż samiec jest większy. Pióra na całym ciele są śnieżnobiałe, jednak czasami spotyka się patki z brązowymi głowami i szyjami, jednak są to tylko przebarwienia od błota czy wody, które zawierały żelazo. Posiada długą szyję w kształcie litery S. Dziób jest koloru pomarańczowego z czarną nasadą i czubkiem. W odróżnieniu od innych gatunków łabędzi, np.: Łabędzia krzykliwego, kiedy ptak pływa jego szyja jest wygięta, a dziób jest opuszczony, tak jakby patrzył w wodę. Ptak ten zdolny jest do latania, podczas lotu prostuje szyję, a skrzydła pracują w powolny, regularny sposób.

PLISZKA SIWA

Systematyka
Rząd:
Rodzina:
Gatunek:

Te wędrowne ptaki w naszym kraju są pod ochroną i zupełnie nie boją się ludzi, często budując swoje gniazda bezpośrednio na ziemi. Pliszka siwa buduje gniazdo zazwyczaj w pobliżu wody w płytkich zagłębieniach w ziemi lub przy budynkach, w stertach drewna. Wyprowadza dwa lęgi w roku w okresie kwiecień-maj, czerwiec-lipiec. Samica składa 5-6 jaj. Młode mają brązowoszare upierzenie.

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Podlega w naszym kraju ochronie gatunkowej.

Charakterystyka
Pliszka siwa jest często spotykanym ptakiem. Posiada charakterystyczne, czarno-biało-szare upierzenie. Ptak ma smukłą i zgrabną budowę. Zarówno samiec jak i samica maja podobną wielkość – ok 18 cm, dorównując wróblom, choć są od nich znacznie smuklejsze. U pliszek występuje upierzenie godowe oraz spoczynkowe. W upierzeniu godowym, grzbiet i skrzydła mają kolor siwy. Wierzch głowy i kark są z kolei czarne, a od spodu ich ciało jest białe. Samica i samiec mają bardzo podobne upierzenie godowe, zaś po okresie letniego pierzenia, w jego miejsce pojawia się upierzenie spoczynkowe. W nim, również obie płcie wyglądają podobnie – pióra sprawiają wrażenie lekko przybrudzone, a czarna cześć staje się jaśniejsza. Pliszka siwa w charakterystyczny sposób porusza swoim ogonem podczas przemieszczania się. To jeden ze znaków rozpoznawczych, wyróżniających gatunek spośród wielu innych ptaków. Ogon jest smukły i dość długi.

RUDZIK

Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: muchołówki (Muscicapidae)
Gatunek: rudzik zwyczajny (Erithacus rubecula)

Jego śpiewy z reguły nigdy nie brzmią tak samo i choć powtarzane, zawsze mają nową modyfikację. Śpiewa od rana aż prawie do zmroku, gdy większość śpiewaków już milknie . W swój śpiew wplata frazy zasłyszane od innych śpiewaków.

Łączy się w pary na jeden sezon, lecz jeśli oboje partnerzy wrócą w to samo miejsce w kolejnym roku, mogą się ponownie skojarzyć. W okresie ustanawiania terytoriów samce prowadzą walki, kończących się nawet okaleczeniem. Samica przystępuje niekiedy do kolejnego lęgu, zanim jeszcze młode staną się lotne, wówczas opiekę przejmuje samiec. Dorastające młode opuszczają gniazdo przed osiągnięciem zdolności do lotu i ukrywają się w jego pobliżu. Młode uzyskują zdolność do lotu pa upływie 2 tygodni od przyjścia na świat, w pełni samodzielne są po kolejnych 16 – 24 dniach.

W zasadzie jest gatunkiem osiadłym i możemy go spotkać w kraju przez okres całego roku, choć część populacji zimuje w Europie zachodniej i południowo zachodniej Polsce. Wtedy można obserwować jego przeloty na przełomie marca–kwietnia i września–listopada. Zamieszkuje różnego rodzaju lasy i parki, sady, cmentarze oraz tereny miejskie.

Charakterystyka
Podobny do muchołówki małej ale zdecydowanie większy. Dorosłe osobniki maja oliwkowobrązowy wierzch ciała. Popielaty pas oddziela rudą plamę obejmującą twarz, przód szyi i pierś. Jasny spód. Samicę można odróżnić wyłącznie po plamie lęgowej wiosną. Młode nie maja charakterystycznej dla tego gatunku barwnej plamy. Na gardle, szyi i piersi maja plamisty wzór i jasno kreskowany wierzch ciała oraz żółte plamki na końcach skrzydeł. Najczęściej przebywa na ziemi, gdzie szybko skacze po niej z opuszczonymi lekko rozchylonymi skrzydłami. Charakterystycznym jest przysiadywanie i kiwanie ogonem.Broni swojego terytorium nie tylko oznaczając śpiewem, ale też aktywnie przeganiając inne samce .

SROKA

Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: krukowate (Corvidae)
Gatunek: sroka {Pica pica}

Już od lutego młode roczne sroki dobierają się w pary by do końca maja wyprowadzić jeden tylko lęg w roku. Stare monogamiczne pary zamieszkują stałe terytorium przez wiele lat i choć są dość towarzyskimi ptakami zbierającymi się w srocze sejmiki, to jednak nie tolerują na swym terytorium innych osobników w okresie rozrodu i wychowywania młodych.
Gniazda budowane są w stabilnych miejscach wysoko nad ziemią w koronach drzew ale też w krzaczastych stabilnych zaroślach np. tarniny. Jako jedyny z krukowatych buduje zadaszenie nad gniazdem choć młode osobniki nabierają tej umiejętności dopiero z wiekiem. Gniazdo przybiera kulisty kształt z wlotem i wylotem. Mimo dużych rozmiarów jest słabo widoczne, i dopiero po opadnięciu liści można je dostrzec. Często gniazda srok są zasiedlane prze inne ptaki nie budujące samodzielnie. Często są to jedne z kilku gniazd które sroki budują jednocześnie. Wykańczają budowę tylko jednego wybranego.
Od końca marca w odstępach 1 do 3 dni samica składa średnio 5 jaj i wysiaduje je przez 21–22 dni. Młode karmione są przez oboje rodziców. Po osiągnięciu dojrzałości najczęściej zostają sąsiadami rodziców zajmując sąsiednie terytoria.

W środowisku miejskim wypierają drozdy i kosy.

Charakterystyka
Jeden z najpopularniejszych osiadłych ptaków lęgowych o wyjątkowo charakterystycznym upierzeniu wielkości niemal gołębia. Samice nieco mniejsze o krótszym ogonie niż u samca. Biały brzuch, boki i barkówki ostro odcinające się od czarnej reszty upierzenia. Duże białe pola na lotkach o czarnych metalicznych krawędziach. W locie kształt skrzydeł półokrągły . Nogi i dziób czarne.
Ptak niezwykle spostrzegawczy i ciekawski. Zajmuje stałe terytorium przez całe swe życie stąd żywo interesuje się wszelkimi „nowościami” w obszarze swego terytorium. Mitem jest twierdzenie o predyspozycji do kradzieży biżuterii. Sroka woli zabrać ze sobą znalezisko z jej terytorium, by się przyjrzeć mu w bezpiecznych warunkach. Wyczulona na zagrożenia wszczyna alarm nawet na widok bardzo odległego drapieżnika niczym sójka w lesie. Po ziemi przemieszcza się podskokami a długi ogon nie przeszkadza jej w sprawnym poruszaniu się w gąszczu krzaków.

SIKORKA BOGATKA

Sikorka bogatka jest licznym ptakiem lęgowym. Nie zakłada gniazd, najczęściej zajmuje stare dziuple w drzewach, oraz korzysta z budek lęgowych.

W Polsce jest gatunkiem podlegającym ochronie gatunkowej.

Charakterystyka

Sikorka bogatka zwyczajna posiada bardzo piękne, barwne upierzenie, które u obu płci jest dość podobne. Ciekawy, oliwkowozielony grzbiet, ładnie kontrastuje z intensywnie żółtym brzuszkiem i pokrytą czarnymi, lśniącymi piórkami główką. Cechą charakterystyczną bogatki są duże, białe plamy na policzkach oraz szeroki, czarny pas, przechodzący przez środek żółtej piersi oraz brzucha. U samic jest on nieco węższy oraz krótszy (kończy się na wysokości łapek), natomiast u samców jest szerszy i ciągnie się aż do ogona, który u wszystkich bogatek ma szaroczarną barwę. Skrzydła ptaków są szaroniebieskie, ozdobione białym, poprzecznym prążkiem.

SZPAK

Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: szpakowate (Sturnidae)
Gatunek: szpak zwyczajny (Sturnus vulgaris)

Po powrocie z zimowisk szpaki zajmują zazwyczaj te same miejsca lub w razie ich braku przepędzają agresywnie inne ptaki z zajętych miejsc. Chętnie zasiedlają budki lęgowe i dziuple o otworach 5 cm.

Wszędobylski ptak którego pierwotnym środowiskiem był las i jego obrzeża. Z powodzeniem zaadoptował się w środowisku zarówno wiejskim jak i miejskim z zadrzewieniami. Wystawiając budkę lęgową np. w ogrodzie działkowym można liczyć na szybkie zamieszkanie szpaka przy tak wyśmienitej stołówce. Z braku miejsca potrafi uwić gniazdo z traw i miękkich gałązek w osłoniętym mało widocznym miejscu pod dachem , za rynną lub innym elementem konstrukcyjnym budynku.

Po okresie lęgowym stada szpaków zbierają się na noclegi w wybranych miejscach w pobliżu wody w której chętnie się często kąpią. Kilkutysięczne stada szykujące się do odlotu na zimowiska nocują w trzcinach a ich kąpiel w płytkiej wodzie jest równie głośna jak ciągły świergot.

Część populacji północnej może zimować w kraju na obszarach bez śniegu a populację krajową zastępuje zalatująca na zimowisko z północno wschodnich rejonów Europy.

Charakterystyka
Pospolity, towarzyski, mało płochliwy ptak wielkości nieomal kosa o nieco bardziej krępej budowie. W skutek ścierania się krawędzi upierzenia zmienia się wygląd osobników. Upierzenie jest w zasadzie czarne połyskujące metalicznie odcieniem zieleni. Końcówki piór okrywowych są bardzo jasne tworząc wzór podobny do litery V, który u samic jest bardzo wyraźny i długo widoczny. Stąd też wzięło się określenie „szpakowaty” na kolor włosów. Dziób jasny żółty, u nasady niebieskawy u samców a u samic bardziej cielisty, ciemny kantarek, nogi w odcieniu czerwieni od zbliżonego do marchewki poprzez czerwony do brunatnego. Taki wygląd barwny po zimie utrzymuje się przez okres godowy. Krawędzie piór są siwe i ścierają się w ciągu lata nadając ptakowi wygląd niemal jednolicie czarny.
Młode osobniki są szarobrązowe, dopiero jesienią pokrywają się stopniowo czarnym upierzeniem.
To dość uparty ptak zwłaszcza będąc w stadzie, powraca na miejsce skąd został wypłoszony nawet wielokrotnie.

WRÓBEL

Systematyka
Rząd: wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: wróble (Passeridae)
Gatunek: wróbel zwyczajny (Passer domesticus)

Gniazda zakładane na drzewach lub w słabiej chronionych miejscach są dużymi, kulistymi budowlami z wejściem z boku, składającymi się ze słomy, pierza, suchych traw, szmat, papieru itp. Taki sposób budowy gniazda (zakrytego od góry dla ochrony przed słońcem) rzadko spotyka się w klimacie umiarkowanym i wskazuje na obce pochodzenie wróbla z klimatu znacznie cieplejszego niż nasz.
W porze gniazdowania wróble są agresywne w stosunku do innych wróbli oraz innych drobnych ptaków. Niekiedy wróble zakładają swoje gniazdo na szczycie zamieszkałego gniazda innego ptaka z żywymi pisklętami lub w szczelinach np. gniazda bociana.
Wróble są monogamiczne i żyją w długotrwałych, wielosezonowych związkach. Samce tokują, zabiegając o samicę specyficzną postawą i wabiącym głosem.
Niedojrzałe jeszcze wróble łączą się w stada, które wspólnie żerują i nocują. Na jesieni, po okresie pierzenia, dołączają do nich osobniki dorosłe. Średnia długość życia wróbla to 10 lat.

Bardzo rzadko spotykany z dala od ludzkich siedzib. Ptak osiadły. Wróbel domowy gnieździ się w załomach murów, szczelinach budynków, dziuplach, wśród gałązek krzewów i żywopłotów, jak również wśród pędów dzikiego wina i bluszczu pokrywającego ściany budynków. Zajmuje również budki lęgowe oraz gniazda jaskółek i bocianów.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała go za gatunek wymierający. We wszystkich krajach UE objęty jest całoroczną ochroną.
Dzień 20 marca od kilku lat obchodzony jest jako Międzynarodowy Dzień Wróbla.

Charakterystyka
U samca wierzch ciała brązowy z ciemniejszymi, podłużnymi paskami, kuper i spód ciała – szare. Policzki białawe, szare ciemię z kasztanowymi bokami, kasztanowy kark, brak czarnej plamki na policzku typowej dla mazurka. Wyraźny biały pasek pokrywowy. Czarny śliniak, kantarek i okolice oka. Przy zewnętrznej części oka bardzo mała, biała plamka. Dziób w okresie lęgowym czarny, a poza nim szaro-beżowy a nogi brązowe lub brązowawo-różowe. Samice o szarobrązowym upierzeniu, na grzbiecie paskowanym, bez wyraźnych cech charakterystycznych. Nad okiem nie zawsze wyraźna jaśniejsza brew. Młode podobne do samic, przy czym młody samczyk ma podbródek ciemny, a samiczka – prawie biały. Po ok. 2 miesiącach od wyklucia, młode stają się podobne do ptaków dorosłych. Po okresie lęgowym samce przepierzają się całkowicie. Na wiosnę dopiero ukazuje się kolorowe upierzenie wróbla. Charakterystyczna jest dla tych ptaków przycupnięta postawa, ze zgiętymi nogami, gdy siedzi oraz dość niezdarny, „wiercący” się lot z nieustannymi furkoczącymi uderzeniami skrzydeł. Wróble uwielbiają kąpiele. Kąpią się nie tylko w wodzie, ale także w piachu i w pyle. Wygrzebują dołek, w którym kręcą się, obsypując piaskiem i intensywnie trzepiąc piórkami, żeby pozbyć się pasożytów.

Obejrzeń: 2 927