Powiat Holąd Pruski 1818-1945 (niem. Kreis Preußisch Holland 1818-1945)

Powiat Holąd Pruski
Herb powiatu pasłęckiego – biała tarcza z czarnym (krzyżackim) krzyżem, w jej środku mała tarcza herbowa z czerwonym lwem wspiętym w lewo na złotym tle.

Na mocy rozporządzenia rządu pruskiego z 30 kwietnia 1815 roku, z istniejącego od 1752 roku powiatu w Morągu (Mohrungen), w dniu 1 lutego 1818 roku wydzielono nowy powiat w Pasłęku (Kreis Preußisch Holland). Był on podporządkowany rejencji w Królewcu (Regierungsbezirk Königsberg) w Prowincji Prusy Wschodnie (Provinz Ostpreußen). Siedzibą Starostwa Powiatowego był Pasłęk.  Od 1 lipca 1867 roku starostwo należało do Związku Północnoniemieckiego (Norddeutscher Bund), a od 1 stycznia 1871 roku do II Rzeszy Niemieckiej. Powiat w dniu 1 grudnia 1905 roku został podzielony na 84 gminy wiejskie i 89 niezależne osiedla. W jego składał wchodziły dwie gminy miejskie: Pasłęk i Młynary (Mühlhausen). Po 1920 r., starostwo w Pasłęku, wraz z Elblągiem (Elbing) i Sztumem (Stuhm), zostało przyłączone do Prus Wschodnich. Z dniem 30 września 1929 r., w ramach reformy terytorialnej, prawie wszystkie wcześniej niezależne osiedla w powiecie zostały przyłączone do sąsiednich gmin wiejskich. Pod rządami narodowych socjalistów w dniu 7 października 1936 roku gmina wiejska Judendorf została przemianowana na Hermannswalde (obecnie Warszewo). W 1939 roku powiat liczył 858,19 km² i 37 tys. 492 mieszkańców (w tym Pasłęk ok. 7 tys., Młynary ok. 3 tys.).

Starostowie (landraci) pasłęccy w latach 1818-1945: w 1818 (komisarycznie) i w latach 1819–1845 kapitan Adolf  Wilhelm Erdmann von Hake (*1790,†1858) z Pasłęka; w latach 1845–1876 właściciel ziemski Ernst Ludwik Freiherr von Schrötter (*1810,†1876) z Anglit; w latach 1877–1883 (komisarycznie) sędzia powiatowy a.D. (“poza służbą”)  Klemens von  Stockhausen (*1845,†1895) z Pasłęka; w 1883 (komisarycznie) i w latach 1884–1893 członek rady krajowej d.D. (“poza służbą”) Hans Freiherr von Nordenflycht z Pasłęka; w 1893 (komisarycznie) i w latach 1894–1918 asesor Karl von Reinhard (*1858,†1931) z Królewca; od 1919 do stycznia 1933 asesor dr prawa Nikolaus Robert Tornow (*1886,†1957) z Pasłęka; od stycznia do kwietnia 1933 radca Koehler von Oberpräsisium z Królewca; od kwietnia 1933 do czerwca 1940 (komisarycznie, od 06.1940 służba wojskowa) burmistrz Joachim Schulz (*1901,†1983) z Pasłęka; od czerwca 1940 do 1945? (w zastępstwie Schulza) kreisleiter (lider NSDAP w okręgu) i starosta morąski (od 1935) Gerhard Eberhard Pannenborg.

Wiesław Kaliszuk
Ostatnie wpisy autora: Wiesław Kaliszuk (zobacz wszystkie)