Kroniki Cyganka, czyli kroniki księdza Kazimierza Cyganka
Większość dorosłych mieszkańców Pogezanii, a zwłaszcza jego centralnej miejscowości jaką jest Pasłęk, słyszała o kronikach księdza Cyganka, proboszcza parafii św. Józefa w Pasłęku. Forma w jakiej otrzymałem kroniki (skany obrazów stron w plikach pdf) sprawiła, że odniosłem wrażenie „małego chaosu”. Ksiądz kronikarz nie miał komputera i tak obszerne dzieło napisane na maszynie, przy każdej próbie naniesienia poprawek, sprawiało nie lada kłopot (każdy kto pamięta tamte czasy wie co mam na myśli). Po napisaniu kroniki i wtrąceniu dodatkowych stron ich numeracja stała się matematyczną abstrakcją. I tak np. tom I wg programu liczy 241 stron a według ręcznej numeracji 252 strony. Starałem się zachować oryginalną formę zapisu. Różnorodność spisu treści i archaiczność niektórych zwrotów również została podyktowana zgodnością z kronikami naszego niezwykłego proboszcza.
Kłopot dla czytelników może sprawić również fakt istnienia dwóch wydań kroniki: pierwszej datowanej na 1973 roku (według spisu treści do 1970 roku, a według odręcznej dopiski do 1972 roku) i drugiej z 1980 roku. Nie jest tak, że ksiądz kronikarz w drugim wydaniu jedynie uzupełnił je o dodatkowe informacje. Niestety, ale niektóre z nich zostały pominięte lub wręcz zmienione. Nie należy sugerować się tytułami tomów, gdyż najczęściej zawierają w sobie szerszy zakres wiedzy niż sugerują np. w tomie o kościele św. Bartłomiejach znajdziemy informacje o kościołach innych wyznań. Dlatego studiując jakieś zagadnienie należy obowiązkowo zapoznać się z obydwoma wydaniami, zajrzeć do wszystkich tomów i dopiero wyciągać wnioski oraz snuć hipotezy.
Nie miałem zamiaru nigdy pisać pracy naukowej o Pasłęku, pisałem ją sobie a nie muzom, stąd nie liczyłem się z przypisami i wykazywaniem zaczerpniętej literatury, poza jej wykazem ogólnym w I tomie. Być może jest to ze szkodą dla opracowania przez co miałoby większy splendor i użyteczność dla czytelników. Będę jednak mocno usatysfakcjonowany, gdy dowiem się, że ktoś kontynuuje kronikę parafii, a nadto może porwie się na opracowanie naukowe.” Ks. K. Cyganek, 31.12.1980r.
Postanowiłem uporządkować ten „świat” i w ten sposób ułatwić sobie i innym poruszanie w morzu informacji o Pasłęku i jego okolicach, czyli dawnej Pogezanii.
Wydanie I (Pasłęk dnia 15.I.1973)
„Szkice historyczne o Pasłęku”
Tom I O Pasłęku do wojen napoleońskich
Tom II O Pasłęku do 1970
Tom III O kościele św. Bartłomieja w Pasłęku
Tom IV O kościele św. Józefa w Pasłęku
Tom V O kościołach w pow. Pasłęk
Tom I – O Pasłęku do wojen napoleońskich
Spis treści
Przedmowa autora
Wstęp
Niektóre objaśnienia wyrażeń
Literatura
Przeszłość Pasłęka
Prusowie
Krzyżacy
Podboje krzyżackie
Dokument erekcyjny miasta
Posiadłości miejskie
Dokument zamiany Barenbruch na las
Rejestr przywilejów Pasłęka
Opis zamku pasłęckiego
Opis ratusza w Pasłęku
Bramy miejskie
Mury miejskie
Pasłęk przed i po bitwie grunwaldzkiej
Związek Jaszczurczy i Związek Pruski
Inkorporacja ziem pruskich do Polski
Wojna 13-letnia
Wojna rycerska w 1520 r.
Sekularyzacja i hołd pruski
Pasłęk podczas wojen szwedzkich
Pasłęk podczas wojny 7-letniej
Garnizon wojskowy w Pasłęku
Pasłęk podczas wojen napoleońskich
Dodatkowo zostały dopisane odręcznie dwa rozdziały: Burmistrzowie miasta Pasłęka i Kto rządził grodem Pasłęk. Tych rozdziałów w otrzymanym pliku brakuje, ale są za to inne informacje:-)
Tom II – O Pasłęku do 1970
Rozdział I Ludność miasta Pasłęka
Rozdział II Szkolnictwo miejskie
Rozdział III Sądownictwo
Rozdział IV Służba zdrowia
Rozdział V Poczta i komunikacja
Rozdział VI Wygląd miasta i jego rozbudowa
Rozdział VII Obyczaje
Rozdział VIII Organizacje
Rozdział IX Rzemiosło i handel
Rozdział X Inne zakłady
Rozdział XI Ważniejsze wydarzenia z dziejów Pasłęka
Na końcu tomu znajdują się „Dodatki i wyjaśnienia do tomu I”.
Tom III – O kościele św. Bartłomieja w Pasłęku
Rozdział I O parafii rzym-kat. od początku aż do Reformacji (1525)
Rozdział II O kościele św. Bartłomieja po reformacji
Rozdział III O kościele św. Bartłomieja pod władzą polską
Rozdział IV O innych kościołach w Pasłęku
Tom IV – O kościele św. Józefa w Pasłęku
Słowo wstępne
Treść tomu i fotografii i rysunków
Jak powstała parafia św. Józefa?
Budowa kościoła św. Józefa
Niemieccy księża proboszczowie
Wykaz chrztów, ślubów i zgonów 1859-1942
Budowa organistówki sali katechetycznej
Budowa plebanii
Rozbudowa kościoła w 1909 r.
Poświęcenie rozbudowanego kościoła
Konsekracja kościoła
Obszar parafii i wioski doń należące
Opieka duszpasterska nad parafią Morąg
Nabożeństwa katolickie w obrębie parafii
Wizytacje biskupie
Cmentarz grzebalny
Dzwony, okna, organ
Praca duszpasterska w parafii
Inne wydarzenia duszpasterskie
Pasłęk podczas I wojny światowej
Duszpasterstwo podczas II wojny światowej
Powojenni księża w Pasłęku
Repatriacja
Organista
Kolenda
Nauczanie religii
Kościoły w powiecie i ich obsługa
Przejęcie kościoła św. Bartłomieja
Ks. dr Stefan Zajkowski 2-gi proboszcz w Pasłęku
Ks. Kazimierz Cyganek 3-eci proboszcz w Pasłęku
Katechizacja w szkole i punktach katech.
Księża wikariusze i siostry zakonne
Jubileusz na 100 rocznicę kościoła
Placówka duszpasterska gr.-kat.
Co sprawiono do kościoła 1960-1973
Ważniejsze wydarzenia z dziejów parafii
Tom V – O kościołach w pow. Pasłęk
(uwaga: w kronice zamiast spisu treści jest alfabetyczny spis miejscowości)
Dobry
Gładysze
Grądki Duże
Jelonki
Karwindy
Kurowo
Kwietniewo
Kwitajny
Lesiska
Ławki
Marianka
Młynary (parafia)
Młynary (filia)
Młyn. Wola
Monasterzysko
Nowica
Osiek
Rogajny
Rychliki
Sałkowice
Sambród
Skowrony
Słobity
Surowo
St. Siedliska
Św. Gaj
Zastawne
Zielonka Pasłęcka
Wilczęta
Wydanie II (Pasłęk dnia 31.XII.1980)
„Szkice historyczne o Pasłęku”
Uwaga: wg. „Przedmowy” w części I kronika została podzielona na 3 części: 
I część zawiera : tomy I i II – O Pasłęku
II część zawiera: tomy III i IV – O kościołach
III część zawiera: tom V – O kościołach w powiecie pasłęckim
W rzeczywistości mamy:
I część : „Parafia Pasłęk”
II część: „Zeszyt B ze szkicami o wioskach Par. Pasłęk”
Obejrzeń: 365
sty 9 2018
Kroniki Cyganka, czyli kroniki księdza Kazimierza Cyganka
Kłopot dla czytelników może sprawić również fakt istnienia dwóch wydań kroniki: pierwszej datowanej na 1973 roku (według spisu treści do 1970 roku, a według odręcznej dopiski do 1972 roku) i drugiej z 1980 roku. Nie jest tak, że ksiądz kronikarz w drugim wydaniu jedynie uzupełnił je o dodatkowe informacje. Niestety, ale niektóre z nich zostały pominięte lub wręcz zmienione. Nie należy sugerować się tytułami tomów, gdyż najczęściej zawierają w sobie szerszy zakres wiedzy niż sugerują np. w tomie o kościele św. Bartłomiejach znajdziemy informacje o kościołach innych wyznań. Dlatego studiując jakieś zagadnienie należy obowiązkowo zapoznać się z obydwoma wydaniami, zajrzeć do wszystkich tomów i dopiero wyciągać wnioski oraz snuć hipotezy.
Nie miałem zamiaru nigdy pisać pracy naukowej o Pasłęku, pisałem ją sobie a nie muzom, stąd nie liczyłem się z przypisami i wykazywaniem zaczerpniętej literatury, poza jej wykazem ogólnym w I tomie. Być może jest to ze szkodą dla opracowania przez co miałoby większy splendor i użyteczność dla czytelników. Będę jednak mocno usatysfakcjonowany, gdy dowiem się, że ktoś kontynuuje kronikę parafii, a nadto może porwie się na opracowanie naukowe.” Ks. K. Cyganek, 31.12.1980r.
Postanowiłem uporządkować ten „świat” i w ten sposób ułatwić sobie i innym poruszanie w morzu informacji o Pasłęku i jego okolicach, czyli dawnej Pogezanii.
Wydanie I (Pasłęk dnia 15.I.1973)
„Szkice historyczne o Pasłęku”
Tom I O Pasłęku do wojen napoleońskich
Tom II O Pasłęku do 1970
Tom III O kościele św. Bartłomieja w Pasłęku
Tom IV O kościele św. Józefa w Pasłęku
Tom V O kościołach w pow. Pasłęk
Tom I – O Pasłęku do wojen napoleońskich
Spis treści
Przedmowa autora
Wstęp
Niektóre objaśnienia wyrażeń
Literatura
Przeszłość Pasłęka
Prusowie
Krzyżacy
Podboje krzyżackie
Dokument erekcyjny miasta
Posiadłości miejskie
Dokument zamiany Barenbruch na las
Rejestr przywilejów Pasłęka
Opis zamku pasłęckiego
Opis ratusza w Pasłęku
Bramy miejskie
Mury miejskie
Pasłęk przed i po bitwie grunwaldzkiej
Związek Jaszczurczy i Związek Pruski
Inkorporacja ziem pruskich do Polski
Wojna 13-letnia
Wojna rycerska w 1520 r.
Sekularyzacja i hołd pruski
Pasłęk podczas wojen szwedzkich
Pasłęk podczas wojny 7-letniej
Garnizon wojskowy w Pasłęku
Pasłęk podczas wojen napoleońskich
Dodatkowo zostały dopisane odręcznie dwa rozdziały: Burmistrzowie miasta Pasłęka i Kto rządził grodem Pasłęk. Tych rozdziałów w otrzymanym pliku brakuje, ale są za to inne informacje:-)
Tom II – O Pasłęku do 1970
Rozdział I Ludność miasta Pasłęka
Rozdział II Szkolnictwo miejskie
Rozdział III Sądownictwo
Rozdział IV Służba zdrowia
Rozdział V Poczta i komunikacja
Rozdział VI Wygląd miasta i jego rozbudowa
Rozdział VII Obyczaje
Rozdział VIII Organizacje
Rozdział IX Rzemiosło i handel
Rozdział X Inne zakłady
Rozdział XI Ważniejsze wydarzenia z dziejów Pasłęka
Na końcu tomu znajdują się „Dodatki i wyjaśnienia do tomu I”.
Tom III – O kościele św. Bartłomieja w Pasłęku
Rozdział I O parafii rzym-kat. od początku aż do Reformacji (1525)
Rozdział II O kościele św. Bartłomieja po reformacji
Rozdział III O kościele św. Bartłomieja pod władzą polską
Rozdział IV O innych kościołach w Pasłęku
Tom IV – O kościele św. Józefa w Pasłęku
Słowo wstępne
Treść tomu i fotografii i rysunków
Jak powstała parafia św. Józefa?
Budowa kościoła św. Józefa
Niemieccy księża proboszczowie
Wykaz chrztów, ślubów i zgonów 1859-1942
Budowa organistówki sali katechetycznej
Budowa plebanii
Rozbudowa kościoła w 1909 r.
Poświęcenie rozbudowanego kościoła
Konsekracja kościoła
Obszar parafii i wioski doń należące
Opieka duszpasterska nad parafią Morąg
Nabożeństwa katolickie w obrębie parafii
Wizytacje biskupie
Cmentarz grzebalny
Dzwony, okna, organ
Praca duszpasterska w parafii
Inne wydarzenia duszpasterskie
Pasłęk podczas I wojny światowej
Duszpasterstwo podczas II wojny światowej
Powojenni księża w Pasłęku
Repatriacja
Organista
Kolenda
Nauczanie religii
Kościoły w powiecie i ich obsługa
Przejęcie kościoła św. Bartłomieja
Ks. dr Stefan Zajkowski 2-gi proboszcz w Pasłęku
Ks. Kazimierz Cyganek 3-eci proboszcz w Pasłęku
Katechizacja w szkole i punktach katech.
Księża wikariusze i siostry zakonne
Jubileusz na 100 rocznicę kościoła
Placówka duszpasterska gr.-kat.
Co sprawiono do kościoła 1960-1973
Ważniejsze wydarzenia z dziejów parafii
Tom V – O kościołach w pow. Pasłęk
(uwaga: w kronice zamiast spisu treści jest alfabetyczny spis miejscowości)
Dobry
Gładysze
Grądki Duże
Jelonki
Karwindy
Kurowo
Kwietniewo
Kwitajny
Lesiska
Ławki
Marianka
Młynary (parafia)
Młynary (filia)
Młyn. Wola
Monasterzysko
Nowica
Osiek
Rogajny
Rychliki
Sałkowice
Sambród
Skowrony
Słobity
Surowo
St. Siedliska
Św. Gaj
Zastawne
Zielonka Pasłęcka
Wilczęta
Wydanie II (Pasłęk dnia 31.XII.1980)
„Szkice historyczne o Pasłęku”
Uwaga: wg. „Przedmowy” w części I kronika została podzielona na 3 części:
I część zawiera : tomy I i II – O Pasłęku
II część zawiera: tomy III i IV – O kościołach
III część zawiera: tom V – O kościołach w powiecie pasłęckim
W rzeczywistości mamy:
I część : „Parafia Pasłęk”
II część: „Zeszyt B ze szkicami o wioskach Par. Pasłęk”